Zodiac: Thriller ekologiczny

Zodiac to druga z kolei powieść Stephensona (pierwsza, The Big U, nie ukazała się w Polsce), wydana w 2001 roku przez Zysk i S-ka.

Tytułowy Zodiac to marka pontonów, które w powieści używane są przez organizację GEE - Grupę Ekologiczych Ekstremistów, przeważnie do poruszania się po bostońskim porcie. Głównym bohaterem jest Sangamon Taylor, przez przyjaciół nazywany S.T. Z wykształcenia jest chemikiem, zajmuje się przede wszystkim zanieszczyszczaniem środowiska ściekami i organizowaniem akcji przeciw firmom, które dopuszczają się łamania prawa w zakresie ochrony środowiska m.in. w taki sposób, by jak najbardziej ośmieszyć je w mediach.

Gdy odkrywa duże stężenia freonów w porcie i rozpoczyna śledztwo w tej sprawie naraża się bardziej niż zwykle - tym razem nie tylko firmie podejrzewanej o odpowiedzialność za zanieczyszczenia, ale także grupie satanistów, a z czasem i FBI, które zaczyna uważać ST za terrorystę.

Zodiac pisany jest w narracji pierwszoosobowej - u Stephensona jak dotychczas z taką formą narracji spotkałam się wyłącznie w Peanatemie, chociaż na przeczytanie na półce wciąż czeka Cryptonomicon. Książki Stephensona, które czytałam do tej pory łączył pewien wspólny styl pisarski, mimo tego, że należą do różnych gatunków i widząc fragmenty tamtych dzieł w sieci przed przeczytaniem odgadłabym autora. W przypadku Zodiacu nie mogę tego napisać - zapominałam w trakcie czytania, kto napisał tę książkę, czego nie dało się zrobić przy innych utworach Stephensona. Przyznaję jednak, że można odnaleźć tu zapowiedzi późniejszego stylu pisarza w kilku dialogach - najbardziej podobne są do tych, jakie odnaleźć można w Cyklu Barokowym. Chwilami z lekką ironią ten twórca potrafi wytknąć wady ludzi bądź rzeczywistości.

Zodiac to przede wszystkim wartka akcja, jak na porządny thriller przystało. Nie zabraknie tu przemocy, broni czy pościgów, a także nieco polityki - czy ktoś będzie zdziwiony, gdy napiszę, że w afery ekologiczne bywają zamieszani kandydaci na kandydatów na prezydenta?

Ogólnie książkę przeczytałam z zainteresowaniem, bez znużenia. Widać przepaść między późniejszymi, świetnymi utworami Stephensona a omawianą przeze mnie pozycją, jednak nie jest to wielka otchłań, a raczej coś w rodzaju fosy, rozdzielającej różne rzeczywistości. Od początku Stephensonowi udaje się unikać potknięć fabularnych, wszystko jest ładnie skomponowane i prowadzące do zamierzonych celów, a kilka zagadnień z chemii i biologii wyłożonych jest zrozumiale.

Sama ochrona środowiska jest tu... środowiskiem, w którym dzieje się akcja. Stephenson nie zanudza i nie usiłuje nikogo umoralniać w tym względzie, a jednak... Na jakiś czas odeszła mnie ochota na pływanie w czymkolwiek innym, niż w basenie z odpowiednio często dezynfekowaną wodą.

Tym razem nie obyło się jednak bez zgrzytów, choć nie z winy autora. Zabolało mnie dwukrotnie użycie formy ze w miejscu, gdzie powinno być z, nie wiem, czy z winy tłumacza, czy korekty, czy jeszcze kogoś innego po drodze. Drugą sprawą było GLH użyte w opisie samochodu i oznaczające Goes Like Hell. Przetłumaczono to jako Zasuwa Jak Cholera - a czyż nie lepsze byłoby jednak w tym miejscu trzymanie się bliżej pierwotnych skojarzeń i napisanie Zasuwa Jak Szatan?

Tyle zgrzytów, właściwie są niewielkie, ale mnie osobiście wytrąciły na pewien czas z zatopienia się bez pamięci w lekturze.